Τι χρώμα …

– Tι χρώμα έχει η λύπη; Ρώτησε το αστέρι την κερασιά και παραπάτησε στο ξέφτι κάποιου σύννεφου που περνούσε βιαστικά. Δεν άκουσες; Σε ρώτησα, τι χρώμα έχει η λύπη;

– Έχει το χρώμα που παίρνει η θάλασσα την ώρα που γέρνει ο ήλιος στη αγγαλιά της. Ένα βαθύ άγριο μπλέ.

– Τι χρώμα έχουν τα όνειρα;

– Τα όνειρα; Τα όνειρα έχουν το χρώμα του δειλινού.

– Τί χρώμα έχει η χαρά;

– Το χρώμα του μεσημεριού αστεράκι μου.

– Και η μοναξιά;

– Η μοναξιά έχει χρώμα μενεξελί.

– Τι όμορφα που είναι τα χρώματα! Θα σου χαρίσω ένα ουράνιο τόξο, να το ρίχνεις επάνω σου όταν κρυώνεις.

– Το αστέρι έκλεισε τα μάτια του και ακούμπησε στο φράκτη. Έμεινε κάμποσο εκεί και ξεκουράστηκε.

– Και η αγάπη; Ξέχασα να σε ρωτήσω, τι χρώμα έχει η αγάπη;

– …Το χρώμα που έχουν τα μάτια του Θεού, απάντησε το δέντρο.

– Τι χρώμα έχει ο έρωτας;

– Ο έρωτας έχει το χρώμα του φεγγαριού, όταν είναι πανσέληνος.

– Έτσι ε; Ο έρωτας έχει το χρώμα του φεγγαριού, είπε τo αστέρι… Κοίταξε μακριά στο κενό… Και δάκρυσε …

– Πες μου ένα χαρούμενο τραγούδι για την ζωή, είπε το δέντρο στ’ αστέρι του.

– Το τραγούδι που λέει η καγκελόπορτα, όταν ανοίγει και μπαίνει κάποιος που αγαπάς.

– Δείξε μου ένα ακριβό στολίδι.

– Τα καράβια και τους Ινδιάνους με τα βέλη και τα πολύχρωμα φτερά, που είναι ζωγραφισμένα στους άσπρους τοίχους μιας καμαρούλας.

– Όμορφη βραδιά απόψε. Aκου, πως τραγουδάει το τριζόνι!

Σε λίγο θα βγεί ο Αυγερινός. Σε λίγο θα ξημερώσει. Κοίτα που ξεχάστηκε μια ξελογιασμένη καρδερίνα. Και ξαγρυπνά. Κοιτάζει το φεγγάρι. Και ονειρεύεται…

– Σε λίγο θα ξημερώσει… Κοίτα που ξεχάστηκαν κάποιοι ξελογιασμένοι άνθρωποι. Και ξαγρυπνούν. Κοιτάζουν το φεγγάρι. Κι ονειρεύονται… Ονειρεύονται και ελπίζουν…

H αξιοπρέπεια και οι αντοχές της μοναχικότητας

Στη θεωρία, κάποιος φιλόσοφος έλεγε «Όταν οι άνθρωποι δημιουργούν στενές σχέσεις μεταξύ τους, η συμπεριφορά τους θυμίζει τους ακάνθους που προσπαθούνε να θερμαίνονται μια παγωμένη χειμωνιάτικη νύχτα. Το κρύο τους κάνει να αγκαλιάζονται και όσο δυνατά το κάνουν, τόσο περισσότερο πονάνε απ’ τα τσιμπήματα που δέχονται με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να απομακρύνονται. Μετά ξανά το κρύο τους κάνει να πλησιάζουν ο ένας τον άλλο και έτσι πάει όλη τη νύχτα.» (Αρκούντως πεσιμιστικό).

Στην πράξη, αυτή έκλαιγε έξω από τα κοιμητήρια της Ευαγγελίστριας. Απέναντι από το Πανεπιστήμιο. Μόνη στα μαύρα. Kάπου ανάμεσα στα 25 με 35 υπέθεσα. Μου είναι πολύ δύσκολο να μαντέψω ηλικίες. Μύριζε λιβάνι και κερί. Τα δάκρυα, υπέθεσα, ήταν για ένα χαμένο αγαπημένο πρόσωπο. Δακρυσμένη ιέρεια και συνάμα χορός αρχαίας τραγωδίας. Μνήμη νωπή, αιμορροούσα. Ίσως είναι ακόμη  νωρίς να στεγνώσουν τα δάκρυα (…μα πότε είναι καιρός να λησμονούνται οι μνημονευόμενοι από τους μνημονεύοντες;)

Στην ουσία, αυτό που κατάλαβα είναι πως η ζωή μας μοιάζει με μία λίμνη. Η πέτρα που θα πετάξει κάποιος στα ήρεμα νερά της θα κάνει ένα πλατς ή ένα πλιφ κι έτσι θα ξεκινήσουν ομόκεντροι κύκλοι που θα την ταράξουν μέχρι να επιστρέψει στην κανονικότητά της. Έτσι απλά. Φαινομενικά τίποτα δεν αλλάζει. Αλλάζει όμως. Μέσα της, βάρυνε κατά ένα βότσαλο. Όλοι όσοι τη χαίρονται θα εξακολουθήσουν να ταξιδεύουν πάνω της, να δροσίζονται, να ξαπλώνουν στη φιλόξενη ακτή της. (Ποτέ κανείς, αν δεν ανιχνεύσει τα θολά νερά κάτω από την επιφάνεια, δεν θα μάθει μια λίμνη με πόσα βότσαλα έχει πυροβοληθεί.)

Πόσο σίγουροι θα πρέπει να είμαστε για το φορτίο με πέτρες που κουβαλάνε τα πρόσωπα που συναντήσαμε σήμερα; Πόσοι θα καταθέσουν την ποσότητα που έχουν εισπράξει; Πρέπει να «δούμε» -όπως τη νεαρά κυρία που θρηνούσε- για να πιστέψουμε αλλά και πάλι, πόσα μπορούμε να κατανοήσουμε; Η μοναχικότητα και ο ενσυνείδητος αποκλεισμός έχουν βάρος που βαραίνει την καρδιά. Έχει τη λογική της και την αξιοπρέπειά του. Δεν αρκεί μια διαλεκτική σχέση για να γίνει αντιληπτό τοις πάσι το πεδίο που καταλαμβάνει στα εντός του καθενός. Απελπιστικά απαραίτητο είναι μια γερή δόση από ένα συναισθηματικό κοκτέιλ  αισθητικής συγγένειας. Αν δεν κολάει το μίγμα, τότε τζίφος. Ελέγχεται η ποιότητα των κοινωνικών σχέσεων. Αυτές που ο καθείς επιλέγει και όσα μπορούν αυτές να αντέξουν και να κατανοήσουν. Κάπου στο βάθος εξακολουθεί να παραμένει μια κλειδωμένη φωνή, να χτυπιέται σε τοίχους με σάρκα και οστά και  να αναπηδάει κοντράροντας σε όργανα και ιστούς. Σου ξεσκίζει τα σωθικά και για ίαση προσφέρονται χάπια για το στομαχόπονο. (Άλλα γευόμαστε και άλλα  ακούν και βλέπουν οι άλλοι. Γλυκά και πικρά.)

Στο τέλος της μέρας, βουλιάζω στον καναπέ και θέλω όσο τίποτε άλλο να απομακρυνθώ. Βάζω ένα CD του Leonard Cohen  και ως δια μαγείας όλες οι αισθήσεις γίνονται ακοή. Αν μοιάζει παράλογη αυτή η τεχνητή απομόνωση, η φυγή, τι να πεις για τα αγαπημένα βιβλία που σε οδηγούν σε παραμελημένα μονοπάτια, για τις βόλτες που περπατάς σχεδόν με τις αισθήσεις χαμένος με τις σκέψεις και τα κενά που δημιουργούν, για τις μοναχικές νυχτερινές διαδρομές με το αυτοκίνητο, για την απομόνωση που νιώθεις όταν δεν μπορείς να εξηγήσεις ή να αποκαλύψεις πράγματα σε αυτούς που δεν δύνανται να κατανοήσουν, να αισθανθούν, ή να συνεισπράξουν. ( Σερβίρεις τον κόσμο σου ως μια μπαργούμαν που έχει μπλοκάρει τη δίοδο επαφής και υπνωτισμένη χάνεται σε άλλες παραλλήλους.)

Οι περισσότεροι, μ’ αυτά και μ’ αυτά γίναμε μικροαπατεώνες, για να δικαιολογηθούμε αντιδρούμε ψευδίζοντας, χτυπώντας τους ενδοιασμούς μας στο σέικερ και κράζοντας «σε αγαπάω», λήμμα απαραίτητο για να απλοποιηθείς στο περιβάλλον και να εισπράξεις εξιτήριο πως είσαι υγιής. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί μετουσιώνουν αυτή την ανάγκη επαφής-απομόνωσης επιλέγοντας την ενασχόληση με τις τέχνες και είτε σαν θεατές σε αίθουσες κινηματογράφου είτε απέναντι στο dvd ή μέσα από ένα ρόλο ηθοποιού ή χορευτή, στέκονται ώρες ατέλειωτες με πύρινη διάθεση. Συναντιέται κυρίως και κατά κόρον πίσω από την εργασιομανία, να πάρω και δουλειά στο σπίτι, για να κρυφτώ. Εναλλακτικές λύσεις για να εφησυχάζεις, μια δεκάρα η οκά. Συμμετέχουμε στις εικονικές πραγματικότητες, σε περιστασιακό σεξ και όταν η κυνηγητική περίοδος γράφει τέλος, επιστρέφουμε στο ενυδρείο με το ρυθμισμένο θερμοστάτη για να κρύψουμε το δολοφονικό βλέμμα που αυθόρμητα βγαίνει. Game over ή αλλιώς γύρνα την πλάτη στη μέρα αλλιώτικε ουρανέ μου. Εμείς πάλι καλά, μια χαρά θα τη βγάλουμε και φέτος. Με τους άλλους τι γίνεται… με  αυτούς που πονάνε και που δεν μπορούν ούτε ψιθυρίζοντας να πουν: πονάω. Η αίσθηση είναι ξυράφι. (Και αναρωτιέσαι… Πόσο μπορούν να αντέξουν αυτά τα πλάσματα βυθισμένα στην απομόνωσή τους;)

Σπύρος Σαρανταένας

http://www.city231.gr/content/view/155/26/

Silent All These Years

Excuse me but can I be you for a while
My dog won’t bite if you sit real still
I got the anti-Christ in the kitchen yellin’ at me again
Yeah I can hear that
Been saved again by the garbage truck
I got something to say you know
But nothing comes
Yes I know what you think of me
You never shut-up
Yeah I can hear that

But what if I’m a mermaid
In these jeans of his
With her name still on it
Hey but I don’t care
Cause sometimes
I said sometimes
I hear my voice
And it’s been here
Silent All These Years

So you found a girl
Who thinks really deep thougts
What’s so amazing about really deep thoughts
Boy you best praya that I bleed real soon
How’s that thought for you
My scream got lost in a paper cup
You think there’s a heaven
Where some screams have gone
I got 25 bucks and a cracker
Do you think it’s enough
To get us there

Cause what if I’m a mermaid
In these jeans of his
With her name still on it
Hey but I don’t care
Cause sometimes
I said sometimes
I hear my voice
And it’s been here
Silent All These…

Years go by
Will I still be waiting
For somebody else to understand
Years go by
If I’m stripped of my beauty
And the orange clouds
Raining in head
Years go by
Will I choke on my tears
Till finally there is nothing left
One more casualty
You know we’re too easy Easy Easy

Well I love the way we communicate
Your eyes focus on my funny lip shape
Let’s hear what you think of me now
But baby don’t look up
The sky is falling
Your mother shows up in a nasty dress
It’s your turn now to stand where I stand
Everybody lookin’ at you here
Take hold of my hand
Yeah I can hear them

But what if I’m a mermaid
In these jeans of his
With her name still on it
Hey but I don’t care
Cause sometimes
I said sometimes
I hear my voice [x3]

And it’s been here
Silent All These Years
I’ve been here
Silent All These Years

Εγώ είμαι η φωνή …

Σκόρπιες σκέψης … σε συνέχειες

18, Νοεμβρίου 2009

Πάνε  μέρες τώρα που δεν κλαίω πια μόλις βρεθώ λίγο μόνη, μόλις χαλαρώσω λίγο τα χαλινάρια … που η θλίψη έχει δώσει τόπο στην οργή. Μια οργή πηγαία, άγρια, από της ψυχής τα βάθη ανεβαίνει στο λαιμό σαν λάβα, θεριό ανήμερο.

Το βαστώ με κόπο κρατώντας προσχώματα τους τύπους για την εύθραυστη ισορροπία. Για τα παιδιά, για την δίκη τους ηρεμία και ψευτοασφάλεια. Ώστε να μπορούν να λικνίζονται την ψευδαίσθηση τις νορμαλιτέ του καθωσπρεπισμού της εικονικής πραγματικότητας μας.

Τους έτυχε στο ζάρι της ζωής μια Μάνα παράξενη, ταλαντευόμενη μεταξύ «κλασσικής μητέρας, καλής νοικοκυράς & πιστής συζύγου» φορτίο βαρύ της γενιάς της, και αντικομφορμιστή, πριν της εποχής του επαναστάτη χωρίς αιτία εμφανή για τους υπολοίπους, ακατανόητη για όλους ακόμα και τον εαυτό της.

Οι γιόγκι λένε πως διαλέγουμε τους γονείς μας … βαθιά νερά και η ανάσα λίγη.

Να’ μαι λοιπόν γυμνή στην παγωνιά της μοναξιάς μου. Χωρίς τα φταιξίδια της νιότης, τα στολίδια της αμάθειας. Τι λέω … παραμένουν απάνω μου σαν ρούχα δανικά η «περηφάνια» ο φόβος της μη-αποδοχής από τους «άλλους». Ναι είναι ακόμα εκεί αυτός ο τρόμος που η ίδια προκαλώ να καταργήσω … τατουάζ ενθύμιο από τα παιδικά μου χρόνια στο μέτωπο.Ένας λεκές που όσο και να τον τρίβω ούτε που λέει να ξεθωριάσει.

Δυο κόσμους έχει ψυχή μου, δύση και ανατολή. Κυριολεκτικά και μεταφορικό. Ξεσκίζει την υπάρξει μου αυτή η αντίθεση που δεν μπορώ να κάνω σύνθεση στην δική μου ζωή. Δίας & Ζευς … ένα και τ’ αυτό λέει … μα εγώ δεν μπορώ, δεν ξέρω πως το δια, το αντί να το κάνω συν.

…

Στίχοι: Φοίβος
Μουσική: Φοίβος
Πρώτη εκτέλεση: Καίτη Γαρμπή

Νοιώθω το κλίμα να μη με σηκώνει
Ο χώρος να με πλακώνει
Στα πρώτα μας δυο λεπτά.
Νοιώθω πως έχει περάσει η ώρα
καιρός για να φεύγω τώρα
Προτού να ‘ναι πια αργά

Μα σαν σηκώθηκα να φύγω
Πίσω κοίταξα για λίγο
Δάκρυσα που τότε είδα ότι πήγανε
χαμένα, χαμένα, τα δάκρυα που ξόδεψα
Αγάπη μου για σένα

Ξέρω η αγάπη μου πως κουράζει
Αφού πλέον δεν σε νοιάζει
Για μας το παραμικρό
ξέρω πως όσο κι αν με πληγώνει
Ο χρόνος μου πια τελειώνει
Και δεν θα σε ξαναδώ

Μα σαν σηκώθηκα να φύγω…

Both Sides Now

Rows and flows of angel hair
And ice cream castles in the air
And feather canyons everywhere
I’ve looked at clouds that way

But now they only block the sun
They rain and snow on everyone
So many things I would have done
Clouds got in my way

I’ve looked at clouds from both sides now
From up and down, and still somehow
It’s cloud illusions I recall
I really don’t know clouds at all

Moons and Junes and Ferris wheels
The dizzy dancing way that you feel
As every fairy tale comes real
I’ve looked at love that way

But now it’s just another show
And you leave ’em laughing when you go
And if you care, don’t let them know
Don’t give yourself away

I’ve looked at love from both sides now
From give and take, and still somehow
It’s love’s illusions I recall
I really don’t know love
Really don’t know love at all

Tears and fears and feeling proud
To say «I love you» right out loud
Dreams and schemes and circus crowds
I’ve looked at life that way

Oh but now old friends they’re acting strange
And they shake their heads
And they tell me that I’ve changed
Well something’s lost but something’s gained
In living every day

I’ve looked at life from both sides now
From win and lose and still somehow
It’s life’s illusions I recall
I really don’t know life at all
It’s life’s illusions I recall
I really don’t know life
I really don’t know life at all

Γενέθλια

Στίχοι: Στέλιος Μπικάκης
Μουσική: Στέλιος Μπικάκης
Πρώτη εκτέλεση: Στέλιος Μπικάκης
Άλλες ερμηνείες: Νότης Σφακιανάκης

Στα μονοπάτια του καημού
στη γέφυρα του στεναγμού
μ’ έκαν’ η μάνα μου
Μια φθινοπωρινή βραδιά,
ζωή την κρύα σου καρδιά
είδαν τα μάτια μου

Με κουδουνίστρες πλαστικές
όμορφες και χρωματιστές
με νανουρίζανε
Και τα ματάκια τα μικρά
είδαν του κόσμου τ’ αγαθά
και συμφωνήσανε

Ήταν το γάλα μου πικρό
και το νεράκι μου γλυφό
που με μεγάλωνε
Κι απέναντι στη κούνια μου,
η μοίρα η κακούργα μου
και με καμάρωνε

Ήταν το κλάμα μου μουντό
σαν κάτι να ‘θελα να πω,
μα δεν με νιώσανε
Μια λυπημένη αναπνοή
για την πουτάνα τη ζωή
που μου χρεώσανε

Έτσι ξεκίνησα λοιπόν, έτσι ξεκίνησα,
δεν με ρωτήσανε ζωή, μα σε συνήθισα
Σαν πληγωμένο αετόπουλο στο χώμα,
ψάχνω τη δύναμη να κρατηθώ ακόμα

Έτσι ξεκίνησα λοιπόν, έτσι ξεκίνησα,
άλλα μου δείξανε και άλλα εγώ αντίκρισα
Θεέ μου κι ας ήξερα ποια μέρα θα πεθάνω
και του θανάτου μου γενέθλια να κάνω

Πάνω σε λάσπες και καρφιά
στ’ άδικου κόσμου τη φωτιά πρωτοπερπάτησα
Ισορροπία σταθερή
για να προλάβω τη ζωή,
όμως την πάτησα

Μονό το «α» και το «χ»
στη σχολική μου εποχή
πρωτοσυλλάβισα
Γι αυτό το «αχ» και το «γιατί»
όπου βρεθώ μ’ ακολουθεί
κι ας σαραντάρισα

Έτσι περνούσε ο καιρός
και γω στο δρόμο μου σκυφτός
έκανα όνειρα
Έτυχε να ‘μαι απ’ αυτούς
που κολυμπάνε στους αφρούς
και στα λασπόνερα

Στάζει το αίμα της ψυχής,
σαν τις σταγόνες της βροχής
όμως ποιος νοιάζεται
Και την αόρατη πληγή
που μέσα μου αιμορραγεί
ποιος την μοιράζεται

Έτσι ξεκίνησα λοιπόν…

Donna

On a wagon bound for market
There’s a calf with a mournful eye.
High above him there’s a swallow
Winging swiftly through the sky.

*How the winds are laughing
They laugh with all their might
Laugh and laugh the whole day through
And half the summer’s night.
Dona dona dona dona
Dona dona dona don
Dona dona dona dona
Dona dona dona don

«Stop complaining,» said the farmer,
«Who told you a calf to be»
Why don’t you have wings to fly away
Like the swallow so proud and free?»*

Calves are easily bound and slaughtered
Never knowing the reason why.
But whoever treasures freedom,
Like the swallow must learn to fly*

ΙΘΑΚΗ

Ιθάκη

Σα βγεις  στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.

Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·
σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.

Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.

http://www.kavafis.gr/lections/content.asp?id=251&author_id=